X-status verkrijgen voor non-binaire en intersekse personen
Een x-status is een genderneutrale geslachtsaanduiding en is beschreven in het specialisme Familierecht. In 2018 is er voor het eerst voor een non-binair persoon een verzoek tot het verkrijgen van een x-status door een rechtbank toegewezen. Door het toewijzen van dit verzoek is deze persoon niet meer in legitimatiebewijzen (rijbewijs, identiteitskaart of paspoort) als mannelijke of vrouwelijke geslacht geïdentificeerd. Hiermee is het voor non binaire mensen mogelijk geworden om een x-status te verkrijgen.
Op dit moment is er (nog) geen wetgeving voor het verkrijgen van een x-status. De verzoeken bij de rechtbank zijn veelal gebaseerd op de wetgeving voor baby’s bij wie de geboorte na drie maanden nog niet kan worden vastgesteld of het een jongetje of een meisje is.
De afgelopen tijd heeft Advocatenkantoor Simmelink meerdere mensen bijgestaan in de procedure tot het verkrijgen van de x-status. We werken hierbij samen met alle rechtbanken in Nederland. Aangezien bij een verzoek tot het verkrijgen van een genderneutraal geslacht vrijwel altijd een andere voornaam meer passend is wordt de aanvraag van een x-status gecombineerd met een verzoek tot het wijzigen van een voornaam.
Wilt u een afspraak of meer informatie?
Het is vrijblijvend en u bent tot niets verplicht.
Transgenderwet
Wel is er sinds 2014 een Transgenderwet ingesteld. Deze wet is van toepassing voor mensen die van het mannelijke geslacht naar het vrouwelijke geslacht willen wijzigen of andersom. Dit wordt ook wel een binaire geslachtswijziging genoemd. Deze wijziging is bij de gemeente waar deze persoon is geboren, gratis aan te vragen. Bij de binaire geslachtswijziging is het ook mogelijk om de voornaam gratis te laten wijzigen.
De wijziging van “man” of “vrouw” naar “x” is (nog) niet geregeld in de wet. Om die reden loopt deze wijziging nu altijd via de rechtbank. In juli 2020 is er vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een brief gepubliceerd over onnodige geslachtsregistratie. In deze brief legt mevrouw I. Van Engelshoven haar plan uit om onnodige geslachtsregistratie te beperken. Aan het einde van deze brief geeft zij wel aan dat dit onderwerp nog sterk in ontwikkeling is en dat er eerst meer uitspraken zullen moeten komen vanuit de rechtbanken voordat duidelijk is of er wetgeving nodig is en zo ja welke.
X-status vereist uitspraak van rechtbank
Sinds de brief van de minister zijn er een vijftiental zaken bij verschillende rechtbanken in Nederland geweest over het verkrijgen van een non-binaire status. Het merendeel van de verzoeken zijn toegewezen, wel op verschillende gronden. In de zaak die is afgewezen (voor een x-status voor een zestienjarige) loopt het hoger beroep bij het gerechtshof. Wel is duidelijk dat in alle gevallen het persoonlijke belang om met een genderneutraal geslacht geregistreerd te staan groter is dan het algemeen belang om het geslacht niet te wijzigen.
Hoewel de wetgeving voor een geslachtswijziging alleen voor de aanvraag van een binaire wijziging bestaat, heeft de rechtbank in Amsterdam bij de uitspraak van 21 juli 2021 (ECLI:NL:RBAMS:2021:3732) geoordeeld, dat een aanvraag van een x-status op gelijke wijze behandeld dient te worden als de aanvraag van een binaire geslachtswijziging. Deze rechtbank is van oordeel dat er oneerlijk onderscheid wordt gemaakt tussen een binaire en een non-binaire geslachtswijziging. Op grond van de Transgenderwet is het dus volgens de rechtbank Amsterdam voor non-binaire personen ook mogelijk om hun geslacht te wijzigen. Niet elke rechtbank denkt er zo over
Advocatenkantoor Simmelink is gespecialiseerd in aanvragen voor de X-status
De afgelopen tijd heeft Advocatenkantoor Simmelink meerdere personen bijgestaan in de procedure tot het verkrijgen van de x-status. Enkele uitspraken, waaronder die van de rechtbank Midden-Nederland (ECLI:NL:RBMNE:2021:5054), locatie Utrecht van 28 oktober 2021 zijn gepubliceerd. In deze recente uitspraak geeft de rechtbank (net als minister Van Engelshoven) aan dat er vanuit de wetgever een bewuste keuze is gemaakt om ontwikkelingen via uitspraken van Nederlandse rechtbanken af te wachten voordat er over wordt gegaan het ontwikkelen van nieuwe wetgeving.
Voorlopig zullen de aanvragen voor de x-status en het eventueel willen wijzigen of toevoegen van een voornaam via de rechtbank verlopen. Deze procedure voor een x-status behandelt ons kantoor in combinatie met een voornaamswijziging.
Procedure voor aanvragen van een x-status
Aangezien bij een verzoek tot het verkrijgen van een genderneutraal geslacht vrijwel altijd een andere voornaam meer passend is wordt de aanvraag van een x-status veelal gecombineerd met een verzoek tot het wijzigen van een voornaam. Deze verzoeken worden dan in een verzoekschrift bij de rechtbank ingediend.
Op het moment dat er een positieve beslissing van de rechtbank is over de x-status (en de voornaamswijziging) volgt er een hoger beroepstermijn van drie maanden die moet worden afgewacht voordat de wijziging officieel wordt. Als de wettelijk termijn is verlopen zal de gemeente waar u bent geboren de wijziging doorvoeren door achter de geboorteakte de wijziging van het geslacht in ‘x’ en de eventuele wijziging van de voornaam toe te voegen in de registers van de Burgerlijke Stand. Dit doet de gemeente door een gewijzigde akte achter uw geboorteakte te voegen. Hiermee is de wijziging officieel en zal er een nieuw rijbewijs en een paspoort of identiteitskaart moeten worden aangevraagd bij de woongemeente nu de oude niet langer geldig zijn.
