In het kort
Legitieme portie
De legitieme portie bedraagt de helft van het erfdeel waarop een kind normaal recht zou hebben volgens de wet.
U kunt geen spullen opeisen, alleen een geldbedrag.
De langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner behoudt vaak het vruchtgebruik van de bezittingen; de kinderen krijgen hun recht in de vorm van een vordering.
- Ieder kind heeft recht op een minimale erfdeel: de legitieme portie.
- De aanspraak moet binnen vijf jaar worden gedaan.
- De hoogte hangt af van het vermogen, giften en aantal erfgenamen.
- Een erfrechtadvocaat helpt u uw recht correct te berekenen en veilig te stellen.
Gespecialiseerd advies bij het opeisen van uw legitieme portie
Wanneer een kind wordt onterfd, kan dat zwaar vallen – emotioneel én juridisch. Toch geeft de wet bescherming: ieder kind behoudt recht op een minimaal erfdeel, de zogenoemde legitieme portie.
Binnen het Nederlandse erfrecht is het kindsdeel het erfdeel waarop een kind recht zou hebben als er geen testament is. De legitieme portie is een deel van dit kindsdeel: het wettelijk minimum waarop een onterfd kind altijd aanspraak kan maken. Deze regeling is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek en bepaalt hoe de legitieme portie wordt berekend, opeisbaar is en afgewikkeld wordt.
De erfrechtadvocaten van Simmelink Advocaten helpen u om uw rechten correct vast te stellen – binnen de wettelijke termijnen, zorgvuldig en met oog voor familieverhoudingen. Helder, strategisch en persoonlijk.
Wat is de legitieme portie?
De legitieme portie is het wettelijk recht van een kind op een deel van de nalatenschap van de ouder (de erflater) – ook als het kind in het testament is onterfd.
Het recht geldt alleen voor directe afstammelingen: kinderen en, via plaatsvervulling, kleinkinderen. Ouders zelf hebben geen recht op een legitieme portie.
Het gaat om een geldvordering op de gezamenlijke erfgenamen, niet om een deel van de goederen. De hoogte wordt berekend over de legitimaire massa: het totale vermogen van de overledene, inclusief bepaalde giften of schenkingen die tijdens het leven zijn gedaan, minus de schulden. Deze giften kunnen grote invloed hebben op de berekening.
Wanneer kunt u aanspraak maken op de legitieme portie?
U kunt een beroep doen op de legitieme portie als u:
- (Gedeeltelijk) bent onterfd, of minder ontvangt dan het wettelijk minimum;
- Een kind of (in bepaalde gevallen) kleinkind bent van de overledene;
- Uw aanspraak binnen de wettelijke termijn doet.
Het beroep op de legitieme portie moet u formeel en schriftelijk doen.
De wet geeft daarvoor een termijn van vijf jaar na het overlijden. Toch is het verstandig om binnen zes maanden na overlijden schriftelijk aan de executeur of erfgenamen te melden dat u uw legitieme wilt opeisen. Zo voorkomt u dat de verdeling te ver vordert zonder uw aanspraak. De executeur of erfgenamen kunnen u bovendien een redelijke termijn stellen waarbinnen u uw beroep moet doen.
Stappenplan: zo oefent u uw recht uit
- Inzicht in het testament
Vraag via de notaris inzage in het testament van de overledene. Zo weet u of u volledig of gedeeltelijk bent onterfd. - Beroep doen op de legitieme portie
Stel de executeur of erfgenamen schriftelijk op de hoogte dat u aanspraak maakt op uw legitieme portie. Hierbij kunnen ook andere belanghebbenden betrokken zijn, zoals legatarissen of schuldeisers. - Berekening van de legitimaire massa
Een erfrechtadvocaat bepaalt welke bezittingen, giften en schulden meetellen in de berekening. - Vaststelling van uw vordering
De geldwaarde van uw legitieme portie wordt berekend; hierbij wordt rekening gehouden met schenkingen die in mindering komen op uw aandeel. - Afwikkeling of procedure
Vaak wordt in overleg tot betaling gekomen. Lukt dat niet, dan kan uw advocaat de vordering bij de rechtbank indienen om uw recht af te dwingen.
Veelvoorkomende situaties
Erfkwesties over de legitieme portie ontstaan vaak in de volgende omstandigheden:
- Onterfde kinderen die willen weten waar ze recht op hebben.
- Kinderen uit een eerder huwelijk, terwijl de langstlevende ouder of partner alles erft.
- Discussies over schenkingen of giften die tijdens het leven zijn gedaan.
- Gebrek aan inzage in de nalatenschap of waarde van de bezittingen.
- Conflicten tussen gezamenlijke erfgenamen, waarbij één kind zich benadeeld voelt.
In al deze situaties is het verstandig om snel juridisch advies in te winnen.
Een erfrechtadvocaat kan namens u de informatie opvragen, termijnen veiligstellen en de berekening van uw aanspraak correct laten uitvoeren.
Berekening van de legitieme portie
De berekening van de legitieme portie is maatwerk.
Globaal geldt:
Legitieme portie = ½ × (erfdeel volgens de wet) × (waarde van de legitimaire massa)
De legitimaire massa bestaat uit:
- Het vermogen van de overledene op de overlijdensdatum;
- Plus bepaalde giften en schenkingen aan erfgenamen of derden;
- Minus schulden en begrafeniskosten.
De hoogte van de legitieme hangt af van het aantal kinderen.
Bijvoorbeeld:
- Bij twee kinderen is het erfdeel ½ per kind; de legitieme portie is ¼ per kind.
- Bij een enig kind is de legitieme portie ½ van de legitimaire massa.
Als er een langstlevende ouder of geregistreerde partner is, gelden de regels van de wettelijke verdeling: die persoon krijgt de bezittingen, terwijl de kinderen een vordering krijgen die pas opeisbaar is bij het overlijden van de langstlevende.
Ook kleinkinderen kunnen onder omstandigheden recht hebben op een legitieme portie, bijvoorbeeld via plaatsvervulling wanneer hun ouder al is overleden.
Schenkingen en giften: invloed op uw aanspraak
Schenkingen die de ouder tijdens het leven heeft gedaan, kunnen de hoogte van de legitieme portie beïnvloeden.
Bepaalde schenkingen worden namelijk in mindering gebracht op de legitieme. Als een ouder grote bedragen of waardevolle bezittingen heeft geschonken aan andere erfgenamen of derden, kan dat het bedrag waarop het onterfde kind recht heeft verlagen.
Niet alle giften tellen automatisch mee.
Een erfrechtadvocaat onderzoekt welke schenkingen volgens de wet meetellen en hoe deze het totaal beïnvloeden.
Zo wordt uw vordering correct berekend en worden discussies met andere erfgenamen voorkomen.
Termijn: binnen welk jaar na overlijden moet u handelen?
De vijfjaarstermijn na het overlijden is strikt.
Doet u geen beroep binnen deze termijn, dan vervalt uw recht definitief.
De termijn begint te lopen op de datum van overlijden van de ouder.
Wacht dus niet te lang. Laat zo snel mogelijk beoordelen of u recht heeft op een legitieme portie, zodat de termijn veilig wordt gesteld en u uw recht niet verliest.
Gevolgen van het opeisen van de legitieme portie
Wie de legitieme portie opeist, wordt schuldeiser van de nalatenschap.
De gezamenlijke erfgenamen zijn dan verplicht om het geldbedrag uit te betalen waarop u recht heeft.
Dit kan invloed hebben op de verdeling en soms ook op de verhouding binnen de familie.
Een zorgvuldige aanpak voorkomt onnodige spanningen.
Onze advocaten helpen u om de juiste balans te vinden tussen het veiligstellen van uw recht en het behouden van rust binnen de familie.
Juridische hulp bij het opeisen van uw legitieme portie
Het opeisen van de legitieme portie vraagt om juridische precisie én strategische begeleiding.
Simmelink Advocaten ondersteunt u bij:
- het tijdig veiligstellen van uw aanspraak;
- het berekenen van de juiste waarde;
- het overleggen of procederen met andere erfgenamen;
- en het afronden van de nalatenschap zonder onnodige escalatie.
Laat uw positie en rechten beoordelen
In één gesprek brengen we uw situatie, termijnen en mogelijkheden helder in kaart.
Wat cliënten zeggen over onze begeleiding bij erfrecht
Bij kwesties over nalatenschap draait het om meer dan regels alleen. Onze cliënten waarderen de rust, helderheid en persoonlijke begeleiding waarmee wij hen door een vaak emotionele periode helpen. Lees hoe zij onze aanpak hebben ervaren.
Na het overlijden van mijn vader ontstond onenigheid over de verdeling van zijn bezittingen.
Ik wist niet goed wat mijn rechten waren en voelde me overrompeld door emoties en meningen.
Simmelink Advocaten gaf me overzicht en legde stap voor stap uit wat de wet bepaalt.
Hun rust en deskundigheid zorgden ervoor dat we zonder rechtszaak tot een eerlijke oplossing kwamen.
Er bleek een fout in het testament te zitten, waardoor wij als erfgenamen tegenover elkaar kwamen te staan.
Simmelink onderzocht zorgvuldig wat juridisch mogelijk was en hield oog voor de familieverhoudingen.
Dankzij hun advies konden we het testament gedeeltelijk laten herstellen en afspraken maken die voor iedereen werkbaar zijn.
De communicatie was steeds duidelijk, respectvol en zonder druk.
Ik twijfelde of ik de erfenis van mijn broer moest aanvaarden vanwege mogelijke schulden.
Binnen één gesprek wist ik precies wat mijn opties waren en wat de gevolgen zouden zijn.
Alles werd helder uitgelegd, zonder ingewikkeld juridisch taalgebruik.
Uiteindelijk heb ik de nalatenschap beneficiair aanvaard, met hun hulp en geruststelling.
Onze advocaten
Bij Simmelink Advocaten werkt u samen met advocaten die gespecialiseerd zijn in familierecht, internationaal familierecht en erfrecht. We werken intensief samen aan oplossingen die juridisch kloppen én persoonlijk recht doen aan uw situatie.
Carla Simmelink – Family Law Attorney, International Family Law and Inheritance Law
Family Law Attorney, International Family Law and Inheritance Law
Valerie Lingg – Family Law Attorney, International Family Law
Family Law Attorney, International Family Law
Eva Zaunbrecher-Boschloo – Family Law Attorney, International Family Law
Lawyer at Law (International) Family Law
Onze advocaten zijn benaderbaar, reageren snel en houden u voortdurend op de hoogte van de voortgang van uw zaak.
Veelgestelde vragen over de legitieme portie
Het erfrecht roept vaak praktische en juridische vragen op. Hieronder beantwoorden onze advocaten de meest voorkomende vragen, zodat u snel helderheid krijgt over uw rechten, mogelijkheden en vervolgstappen.
De legitieme portie is het wettelijk recht van een kind op een geldbedrag uit de nalatenschap, ook als het kind onterfd is.
U heeft vijf jaar na het overlijden van uw ouder. Wacht niet: meld uw aanspraak bij voorkeur binnen zes maanden schriftelijk.
Dat hangt af van de waarde van de nalatenschap, schenkingen tijdens het leven en het aantal kinderen. Een erfrechtadvocaat berekent dit aan de hand van de legitimaire massa.
Ja. Als overleg niet lukt, kan uw advocaat via de rechtbank de betaling afdwingen.
