Wanneer u gaat scheiden of uit elkaar gaat en minderjarige kinderen heeft, dan zijn u en uw ex-partner wettelijk verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Niet alleen als u getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had, maar ook als u samenwoonde en gezamenlijk het ouderschap gezag heeft. Op deze pagina leest u de vereiste stappen om de verzorging en opvoeding van uw kinderen zorgvuldig te regelen en legt uit hoe u een plan maakt dat aan alle wettelijke eisen voldoet.
Door het opstellen van een ouderschapsplan zorgen u en uw ex-partner voor het welzijn van de kinderen na de scheiding en het effect van uw keuzes op de kinderen. Hierdoor kunt u onduidelijkheden, onrust en conflicten achteraf voorkomen. En dat is – zeker voor de kinderen – wel zo prettig.
Heeft u hulp nodig bij het opstellen of aanpassen van het ouderschapsplan? Wij begrijpen dat dit een complex en emotioneel proces kan zijn. Neem contact met ons op voor deskundige begeleiding en ondersteuning.
Belangrijkste punten
Een ouderschapsplan is wettelijk verplicht waarin afspraken over de verzorging, opvoeding en communicatie tussen ouders na een scheiding worden vastgelegd, waarbij het belang van de kinderen voorop staat.
In het ouderschapsplan worden zorg- en opvoedingstaken, schoolkeuze, kinderalimentatie en communicatieregelingen tussen ouders en kinderen gedetailleerd beschreven en geregeld.
Het ouderschapsplan wordt aangepast bij veranderende omstandigheden en specifieke situaties zoals verhuizing, inkomensdaling, stiefkinderen of samengestelde gezinnen.
Wat is een ouderschapsplan?
Het ouderschapsplan is een wettelijk verplicht document waarin u en uw ex-partner de zorg en opvoeding verdelen van minderjarige kinderen en hoe de ouders elkaar informeren. Het plan wordt na een scheiding of nadat u en uw ex-partner uit elkaar zijn gegaan en waarbij u samen het gemeenschappelijk gezag over minderjarige kinderen heeft.
Het ouderschapsplan moet verschillende fundamentele elementen bevatten:
- Het moet de betrokkenheid van de kinderen bij de afspraken erkennen.
- Het plan moet ook afspraken bevatten over hoe de zorg en opvoeding wordt verdeeld.
- Het moet ook afspraken bevatten over hoe ouders met elkaar blijven communiceren.
- Het document moet worden ondertekend door beide ouders.
Het is cruciaal dat het ouderschapsplan op maat wordt gemaakt om aan de specifieke behoeften van uw gezin te voldoen. Het doel is om een stabiele en harmonieuze omgeving voor de kinderen te creëren, ondanks de veranderingen in het gezinsleven.
Het moet de betrokkenheid van de kinderen bij de afspraken erkennen.
Het plan moet ook afspraken bevatten over hoe de zorg en opvoeding wordt verdeeld.
Het moet ook afspraken bevatten over hoe ouders met elkaar blijven communiceren.
Het document moet worden ondertekend door beide ouders.
Het belang van gezamenlijk gezag in het ouderschapsplan
Het gezamenlijk gezag speelt een cruciale rol in het ouderschapsplan. Ook na een scheiding blijft het gezamenlijk ouderlijk gezag van kracht, wat betekent dat ouders bepaalde rechten en verplichtingen behouden, zoals het nemen van beslissingen voor het kind.
Ouders met gezamenlijk gezag zijn wettelijk verplicht om een ouderschapsplan op te stellen waarin afspraken over de verzorging en opvoeding van het kind worden vastgelegd. Maar wat als slechts één ouder gezag heeft? In dat geval wordt er in plaats van een zorgregeling een omgangsregeling getroffen. In onze praktijk zien we dat nagenoeg alle ouders na de scheiding het gezamenlijk ouderlijk gezag over de kinderen houden.
Het doel van het ouderschapsplan is om optimale communicatie te faciliteren en de kinderen centraal te stellen in de opvoeding. Dit benadrukt het belang van gezamenlijk gezag in het opstellen van een effectief ouderschapsplan.
Kosten voor het opstellen of wijzigen van het ouderschapsplan
Voor het opstellen of wijzigen van het ouderschapsplan moet u rekenen op ongeveer twee tot drie uur werk van een advocaat of mediator. Het gesprek duurt ongeveer een uur tot anderhalf uur en voor het uitwerken rekenen we ongeveer een uur werk. Daarnaast is de tijd dat er aan gewerkt moet worden ook afhankelijk van uw situatie; hoe snel kunt u het met elkaar eens worden. Ook speelt de leeftijd van de kinderen speelt vaak een rol. Bij jongere kinderen moet er meer vast worden gelegd dan bij oudere kinderen.
Wilt u het precies weten voor uw situatie? Neem vrijblijvend contact met ons op.
Het ouderschapsplan opstellen
Bij het ouderschapsplan maken is het belangrijk om de structuur in gedachten te houden. In het ouderschapsplan staan de namen van de ouders en van de kinderen jonger dan 18 jaar, inclusief hun geboortedata.
In het ouderschapsplan staan afspraken over de betrokkenheid van de kinderen bij het plan, de verdeling van zorg- en opvoedingstaken, omgangsregeling, informatie-uitwisseling over het kind, gezamenlijke besluitvorming over belangrijke zaken zoals schoolkeuze, en de kosten van verzorging en opvoeding (kinderalimentatie). Het plan moet ook een voorziening bevatten voor de herziening en actualisatie van het plan bij veranderende omstandigheden of na een bepaalde periode, evenals de te volgen procedure bij geschillen, zoals het inschakelen van een mediator.
Verdeling van zorg- en opvoedingstaken
Een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan is de verdeling van zorg- en opvoedingstaken, met betrekking tot de opvoeding van de kinderen. Ouders die gezamenlijk ouderlijk gezag hebben, komen een zorgregeling overeen waarin ze vastleggen hoe de opvoeding verdelen en de zorg van het kind wordt verdeeld.
Bij co-ouderschap wordt de zorg- en opvoedingstaken meestal gelijk verdeeld tussen beide ouders. Dit houdt in dat de kinderen min of meer evenveel tijd bij elke ouder doorbrengen, waarbij de dagelijkse zorg en opvoeding gezamenlijk gedeeld wordt.
In het ouderschapsplan dienen ook specifieke afspraken over school opgenomen te worden, zoals:
de keuze van de school
toegang tot rapporten
ouderavonden
verantwoordelijkheid voor huiswerk
wie de noodcontacten zijn.
Maar hoe zit het met vakanties? Voor het regelen van vakanties binnen een omgangsregeling is het belangrijk om belangrijke onderwerpen te adresseren, zoals praktische zaken zoals het regelen van een paspoort en reistoestemming voor het kind.
Financiële afspraken rondom kinderalimentatie
Een ander belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan zijn de financiële afspraken, met name rondom kinderalimentatie. Ouders zijn wettelijk verplicht om afspraken te maken over kinderalimentatie binnen het ouderschapsplan, daarnaast moet deze ook gedetailleerde aanvullende financiële regelingen bevatten, zoals:
wie kinderbijslag betaald en wie ontvangt
kosten voor onderwijs
kosten voor de buitenschoolse opvang
kosten voor buitenschoolse activiteiten, zoals sportabonnement
speciale uitgaven zoals verjaardagen of feestjes.
Het is ook belangrijk om te onthouden dat aanpassingen in het ouderschapsplan kunnen worden gerechtvaardigd door veranderingen in inkomen of door de jaarlijkse indexering van onderhoudsbijdragen. Wij kunnen u helpen bij het herzien van afspraken in het huidige ouderschapsplan en assisteren bij het maken van een nieuwe berekening voor kinderalimentatie indien nodig. Neem contact met ons op.
Communicatie en overleg tussen ouders
Het onderhouden van effectieve communicatie en overleg tussen ouders is een essentieel onderdeel van een succesvol ouderschapsplan. In het ouderschapsplan moeten ouders vastleggen hoe zij elkaar informeren over de dagelijkse zorg, buitenschoolse activiteiten en hoe het kind communiceert met de ene ouder tijdens verblijf bij de andere.
Co-ouderschap en omgangsregeling
Co-ouderschap en omgangsregelingen zijn specifieke arrangementen die in het ouderschapsplan kunnen worden opgenomen. Bij co-ouderschapsregelingen wordt de zorg- en opvoedingstaken meestal gelijk verdeeld tussen beide ouders. Dit houdt in dat de kinderen min of meer evenveel tijd bij elke ouder doorbrengen, waarbij de dagelijkse zorg en opvoeding gezamenlijk gedeeld wordt.
Er zijn geen wettelijke bepalingen die vastleggen hoe een omgangsregeling eruit moet zien, waardoor ouders veel vrijheid hebben om deze naar eigen inzicht vorm te geven. Het belangrijkste is dat het contact tussen de ouders plaatsvindt op een voor iedereen aanvaardbare wijze om een goede omgangsregeling te waarborgen.
Moet u de kinderen bij het ouderschapsplan betrekken?
In een ouderschapsplan staan de belangen van het kind voorop. Het is belangrijk om dit samen met de kinderen te doen, op een manier die past bij hun leeftijd, beleving en ontwikkeling.
Ook is het belangrijk dat de kinderen tijdens deze gesprekken niet het gevoel krijgen dat zij tussen hun ouders moeten kiezen. Op de website van de Rechtspraak vindt u tips en suggesties om deze gesprekken op een goede manier te voeren.
Aanpassingen aan het ouderschapsplan
Het is belangrijk om te onthouden dat een ouderschapsplan geen statisch document is. Het moet aangepast worden als de situatie na verloop van tijd verandert, vooral bij grote veranderingen zoals verhuizing, inkomensdaling of bij samengestelde gezinnen.
Soms is het moeilijk om van tevoren in te schatten hoe zaken in de praktijk zullen lopen. Bovendien groeien en ontwikkelen kinderen zich snel en kan ook uw eigen situatie veranderen. Dan kan het nodig zijn om het ouderschapsplan te wijzigen. Als u en uw ex-partner het samen eens kunnen worden, mag u dit zelfstandig doen. Zorg dan wel dat:
de afspraken niet in strijd zijn met wetten en regels
het belang van de kinderen voorop blijft staan
Wilt u zeker weten dat u de juiste afspraken maakt? Dan kun u vragen of een specialist personen- en familierecht met u meekijkt. Ook kunt u de nieuwe afspraken door de rechter laten bekrachtigen. Dit geeft u meer mogelijkheden als uw ex-partner de gemaakte afspraken niet nakomt.
Komt u er samen niet uit en wilt u het ouderschapsplan toch laten wijzigen? Dan kunt u de rechter vragen het plan te wijzigen. Hier heeft u een advocaat voor nodig, neem contact met ons op (@link), zodat we u hierin kunnen begeleiden.
Specifieke situaties en het ouderschapsplan
Er zijn specifieke situaties waarin een aangepast ouderschapsplan nodig kan zijn. Voor stiefkinderen of adoptiekinderen is een ouderschapsplan nodig als er gezamenlijk gezag wordt uitgeoefend, anders is het niet wettelijk vereist.
Aangepaste ouderschapsplannen zijn nodig voor samengestelde gezinnen, vooral als een stiefouder gezag heeft over stiefkinderen. Voor het uitbreiden van gezag tot een nieuwe partner moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
De ouder moet alleen gezag hebben
Er moet een goede band met het kind zijn
De leefomgeving moet veilig zijn
Bij kinderen ouder dan 12 jaar mag hun mening ook worden meegewogen door de rechter.
Maar het is ook belangrijk om te onthouden dat wanneer er sprake is van een nieuw samengesteld gezin zonder gezamenlijk gezag, dan is het opstellen van een ouderschapsplan niet wettelijk verplicht.
Voorbeeld van een ouderschapsplan
Op onze website is een voorbeeld van een ouderschapsplan beschikbaar om te downloaden. Dit voorbeeld helpt u bij het starten met het invullen van uw eigen plan. Mocht u tijdens dit proces vragen hebben of assistentie nodig hebben, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij staan klaar om u te ondersteunen bij het invullen en verfijnen van uw ouderschapsplan.
Een goed opgesteld ouderschapsplan is een waardevol hulpmiddel dat duidelijkheid en structuur biedt voor zowel ouders als kinderen in een periode van verandering en onzekerheid. Het vastleggen van afspraken in een ouderschapsplan is cruciaal om duidelijkheid te scheppen en onrust bij zowel ouders als kinderen te vermijden.
Komt u er samen niet uit of heeft u vragen?
Heeft u vragen over het ouderschapsplan of komt u er samen niet uit en bent u op zoek naar een advocaat of mediator die u kan helpen bij het maken van afspraken? Neem dan gerust contact met ons op voor:
advies of een second opinion
bemiddeling of mediation
Onze advocaten en mediators hebben meer dan 15 jaar ervaring met echtscheidingen en het vormgeven van ouderschapsplannen, niet alleen in het Nederlandse familierecht, maar ook bij internationale scheidingen.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Hier vindt u meest gestelde vragen van cliënten over het ouderschapsplan.
Is een ouderschapsplan verplicht bij scheiding?
Ja, het is verplicht om een ouderschapsplan te maken bij een scheiding, als er kinderen jonger dan 18 jaar zijn. Dit geldt bij echtscheiding, scheiding van tafel en bed, en ontbinding van een geregistreerd partnerschap.
Is een ouderschapsplan rechtsgeldig?
Ja, een ouderschapsplan is rechtsgeldig zodra beide ouders hun handtekening eronder zetten, inclusief eventuele latere wijzigingen.
Wat staat er in het ouderschapsplan?
In het ouderschapsplan staan afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen, zoals de verdeling van zorg, informatie-uitwisseling, besluitvorming en kostenregeling. Dit plan waarborgt de zorg voor de kinderen na de scheiding.
Kun je zelf een ouderschapsplan opstellen?
Ja, men mag zelf een ouderschapsplan opstellen. Als u en uw ex-partner goed met elkaar kunnen omgaan, kunnen jullie samen afspraken maken over de zorgtaken en omgangsregeling.
Reviews from former clients
Our clients value us for the quality of our advice, our expertise, the personal involvement of our attorneys, and the clarity in our communication. They often indicate that they wish they had stepped into our office sooner. Read all reviews.
