Een scheiding kan in Nederland op verschillende manieren worden geregeld. De vorm hangt af van uw juridische status, of u getrouwd bent, de aanwezigheid van kinderen en de bereidheid tot overleg.
In het kort
Overzicht van de vormen van scheiden
- Echtscheiding: beëindiging van een huwelijk via de rechtbank, waarmee de juridische banden worden verbroken.
- Beëindiging geregistreerd partnerschap: mogelijk zonder rechter als er geen minderjarige kinderen zijn.
- Scheiden van tafel en bed: partners blijven formeel gehuwd, maar leven gescheiden met behoud van bepaalde rechten en plichten.
- Samenwoners: geen formele scheiding, maar vaak wel afspraken over woning of kinderen.
- Mediation of overlegscheiding: gezamenlijke route met één advocaat of mediator, gericht op overleg en rust.
- Gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding: juridische afronding bij de rechtbank op basis van gezamenlijke afspraken.
In veel gevallen is een gemeenschappelijk verzoek de rustigste en snelste manier om tot een officiële scheiding te komen.
Onze advocaten helpen u kiezen welke route juridisch het beste past en zorgen dat de afspraken correct worden vastgelegd.
Welke vormen van scheiden zijn er?
Echtscheiding via de rechtbank
Wie gehuwd is, kan alleen scheiden via de rechtbank. De advocaat dient een verzoekschrift in waarin staat dat het huwelijk duurzaam ontwricht is.
Bij een gemeenschappelijk verzoek stellen de partners samen een volledig echtscheidingsconvenant op. Daarin staan alle afspraken over woning, vermogen, pensioen, alimentatie en bij minderjarige kinderen het ouderschapsplan.
Dit convenant moet door beide partners worden ondertekend en door een advocaat bij de rechtbank ingedien als verzoek tot echtscheiding.
De rechter beoordeelt het verzoek en de bijlagen. Pas na inschrijving van de beschikking in de registers van de burgerlijke stand is de scheiding definitief.
Komen partners er niet uit, dan is het verstandig dat ieder een eigen advocaat inschakelt om belangen te behartigen en het proces te begeleiden.
Scheiden van tafel en bed
Bij deze vorm blijven echtgenoten juridisch gehuwd, maar leven ze gescheiden. De gemeenschap van goederen kan worden verdeeld, maar het huwelijk blijft formeel bestaan.
Deze route wordt soms gekozen om religieuze of financiële redenen.
Na drie jaar kan het huwelijk alsnog worden ontbonden.
Let op: duurzaam gescheiden leven kan andere fiscale gevolgen hebben dan een officiële echtscheiding.
Afspraken over alimentatie en zorg kunnen in een convenant worden vastgelegd.
Beëindiging geregistreerd partnerschap
Een geregistreerd partnerschap kan zonder rechter worden beëindigd als er geen minderjarige kinderen zijn. De partners tekenen dan bij de advocaat of notaris een beëindigingsovereenkomst.
Zijn er wél minderjarige kinderen, dan is een verzoekschrift bij de rechtbank verplicht.
In dat geval gelden grotendeels dezelfde regels als bij een echtscheiding.
Lees meer over mediation bij scheiding als u samen afspraken wilt maken.
Uit elkaar na samenwonen
Als u samenwoont en uit elkaar gaat, hoeft u niet formeel te scheiden.
Wel is het belangrijk om goede afspraken te maken over woning, vermogen en eventuele kinderen.
Heeft u een samenlevingscontract, dan bepaalt dit vaak welke afspraken juridisch gelden bij het uit elkaar gaan.
Bij ouders die uit elkaar gaan, blijft samenwerking essentieel.
Een schriftelijke overeenkomst of ouderschapsplan helpt om rust en duidelijkheid te bewaren.
Bekijk ook hoe de verdeling van vermogen juridisch wordt geregeld.
Routes: overleg, mediation, gemeenschappelijk verzoek of procedure
Overlegscheiding
Partijen maken samen afspraken met juridische begeleiding.
De advocaat legt deze afspraken vast in een convenant dat ter goedkeuring aan de rechtbank wordt voorgelegd.
Deze vorm lijkt sterk op een mediationtraject, maar zonder mediator; partijen worden direct begeleid door hun advocaten.
Mediation
Tijdens mediation begeleidt een onafhankelijke mediator de gesprekken tussen de partners.
Doel is om samen in rust afspraken te maken over financiën, zorg, woning en toekomst.
De gemaakte afspraken worden opgenomen in een convenant en – indien van toepassing – in een ouderschapsplan.
Wanneer partijen het eens zijn, kan een advocaat namens beiden een gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding indienen bij de rechtbank.
De rechter bekrachtigt de afspraken meestal schriftelijk en zonder zitting.
Gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding
Een gemeenschappelijk verzoek is de meest gekozen route wanneer partijen het eens zijn over alle afspraken.
De advocaat dient namens beide partners één verzoekschrift in bij de rechtbank, samen met het convenant en eventueel het ouderschapsplan.
De rechtbank beoordeelt de stukken en spreekt de scheiding uit zonder zitting.
Deze route kan voortkomen uit mediation, maar ook uit overleg tussen advocaten.
Het is de snelste en minst belastende procedure bij volledige overeenstemming.
Procedure bij onenigheid
Als overleg niet lukt, kan één partner een eenzijdig verzoek indienen.
De ander kan verweer voeren, waarna de rechtbank beslist over alimentatie, zorgregeling en verdeling van vermogen.
Deze route biedt duidelijkheid, maar is intensiever en neemt meer tijd in beslag.
Processtappen bij echtscheiding
- Oriëntatie en routekeuze
Bespreek met uw advocaat of mediation of overleg mogelijk is. Dit bepaalt of u samen één gemeenschappelijk verzoek kunt indienen of dat een van u de procedure eenzijdig start. - Opstellen van documenten
De advocaat stelt het convenant en – indien van toepassing – het ouderschapsplan op. Hierin staan alle afspraken over vermogen, zorg, wonen en alimentatie.
Ouders wordt geadviseerd regelmatig te bespreken of afspraken nog bij de kinderen passen. - Verzoekschrift indienen
Uw advocaat dient het (gezamenlijke of eenzijdige) verzoekschrift in bij de rechtbank. - Behandeling door de rechtbank
Bij een gemeenschappelijk verzoek verloopt de behandeling meestal schriftelijk.
Bij een eenzijdig verzoek kan de rechtbank een zitting plannen waarin beide partijen hun standpunten toelichten. - Uitspraak en inschrijving
Na de beschikking schrijft de advocaat de scheiding in bij de registers van de burgerlijke stand.
Pas dan zijn de juridische banden tussen de partners verbroken en is de scheiding definitief.
Voorbeelden uit de praktijk
Gezamenlijk verzoek met mediation
Een echtpaar met twee jonge kinderen wilde in goed overleg uit elkaar. Tijdens mediation werden afspraken gemaakt over zorg, woning en alimentatie. De jongeren werden actief betrokken bij het ouderschapsplan, zodat hun wensen konden worden meegenomen.
De advocaat diende één gezamenlijk verzoekschrift in, dat door de rechtbank zonder zitting werd bekrachtigd.
De rustige aanpak voorkwam onnodige spanning en bood stabiliteit voor het gezin.
Eenzijdig verzoek bij gebrek aan overleg
Een van de partners wilde de woning verkopen, de ander niet. Omdat overleg niet meer mogelijk was, diende de advocaat een eenzijdig verzoek tot echtscheiding in.
De rechter besliste uiteindelijk over de verdeling van de woning en de alimentatie.
Dit voorbeeld laat zien hoe een gerechtelijke procedure duidelijkheid kan brengen als overleg niet lukt.
Beëindiging geregistreerd partnerschap zonder rechter
Twee partners zonder minderjarige kinderen beëindigden hun geregistreerd partnerschap met een beëindigingsovereenkomst bij hun advocaat.
De afspraken over vermogen en woning werden binnen enkele weken vastgelegd.
Deze route is vaak geschikt bij harmonieus overleg en een overzichtelijke financiële situatie.
Scheiding van ondernemer en DGA
Een ondernemer met een eigen BV wilde scheiden nadat de relatie duurzaam was ontwricht. De vraag was hoe de aandelen en de bedrijfswaarde moesten worden verdeeld.
Onder begeleiding van onze scheidingsadvocaten werd een onafhankelijke bedrijfswaardering uitgevoerd. Zo konden partijen afspraken maken over uitkoop, alimentatie en pensioen, zonder dat het bedrijf in gevaar kwam.
Deze aanpak toont het belang van juridisch én financieel inzicht bij ondernemers.
Internationaal scheidingstraject
Een Nederlands-Duits echtpaar woonde deels in Nederland en deels in Duitsland. De vraag was welke rechter bevoegd was en welk recht gold.
Onze advocaten internationaal familierecht beoordeelden de situatie op basis van de Brussel II-ter-verordening.
Door tijdige afstemming kon de procedure in Nederland worden gevoerd, wat duidelijkheid gaf over alimentatie en kindregelingen.
Twijfelt u welke scheidingsvorm geschikt is voor uw situatie?
Plan een afspraak met ons.
Onze advocaten
Bij Simmelink Advocaten werkt u samen met advocaten die gespecialiseerd zijn in familierecht, internationaal familierecht en erfrecht. We werken intensief samen aan oplossingen die juridisch kloppen én persoonlijk recht doen aan uw situatie.
Carla Simmelink – Advocaat familierecht, internationaal familierecht en erfrecht
Advocaat familierecht, internationaal familierecht en erfrecht
Valerie Lingg – Advocaat familierecht, internationaal familierecht
Advocaat familierecht, internationaal familierecht
Eva Zaunbrecher-Boschloo – Advocaat familierecht, internationaal familierecht
Advocaat (internationaal) familierecht
Onze advocaten zijn benaderbaar, reageren snel en houden u voortdurend op de hoogte van de voortgang van uw zaak.
Vaakgestelde vragen
Bij echtscheiding wordt het huwelijk volledig beëindigd; bij scheiden van tafel en bed blijft het huwelijk formeel bestaan. Dit is algemene informatie, geen individueel juridisch advies.
Een gemeenschappelijk verzoek is een gezamenlijk verzoek tot echtscheiding. De advocaat dient namens beide partners één verzoekschrift in, met het convenant en eventueel het ouderschapsplan. De rechter bekrachtigt de afspraken meestal schriftelijk.
In veel gevallen is mediation een rustige manier om tot afspraken te komen. Het werkt goed als beide partners bereid zijn samen te overleggen over de toekomst.
Dat hangt af van de gekozen route en de complexiteit van de afspraken. Plan een afspraak bij ons om uw situatie vrijblijvend te bespreken.
